ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อโอกาสเกิดการชนของผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ขณะเข้าสู่วงเวียน

บทคัดย่อ

วงเวียนเป็นมาตรการควบคุมการจราจรบริเวณทางแยกที่มีประสิทธิภาพและถูกใช้อย่างแพร่หลายในต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม เมื่อนำวงเวียนมาใช้ในประเทศไทย ยังคงมีข้อกังขาถึงความปลอดภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในขณะเข้าและออกจากวงเวียน ดังนั้น งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อโอกาสในการเกิดการชนของผู้ขับขี่จักรยานยนต์ขณะเข้าสู่วงเวียน งานวิจัยนี้สำรวจกายภาพวงเวียนขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 35 - 50 เมตร จำนวน 4 แห่งภายในเขตมหาวิทยาลัยขอนแก่น บันทึกวิดีโอสภาพการจราจรด้วยอากาศยานไร้คนขับ (UAVs) สังเกตและบันทึกเหตุการณ์ที่รถจักรยานยนต์รวมกระแสจราจรกับรถในวงเวียน 785 ครั้ง คำนวณค่าดัชนีระยะเวลาหลังการรุกล้ำ (Post-Encroachment Time, PET) ของแต่ละเหตุการณ์ และสร้างแบบจำลองระยะเวลาหลังการรุกล้ำด้วยเทคนิคการถดถอยเชิงพหุคูณ (Multiple Linear Regression) เพื่ออธิบายปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อโอกาสเกิดการชน ผลการศึกษาพบว่าลักษณะพฤติกรรมของผู้ขับขี่ ลักษณะการรวมกระแสจราจร และลักษณะทางกายภาพของวงเวียน มีอิทธิพลอย่างมีนัยสำคัญต่อโอกาสเกิดการชน โดยพฤติกรรมที่ผู้ขับขี่ไม่ให้ทางรถในวงเวียน เข้ามาให้ทางบนทางวิ่งวนในวงเวียน ใช้ความเร็วเข้าสู่วงเวียนที่เพิ่มขึ้น การรวมกระแสจราจรกับรถชนิดเดียวกัน และการเข้าสู่วงเวียนในทิศทางที่มีรัศมีการเบนแนวทางการเคลื่อนที่ ๆ มากขึ้น ล้วนเป็นปัจจัยที่เพิ่มโอกาสในการเกิดการชน ผลจากการศึกษานี้ทำให้ทราบถึงปัจจัยที่ควรให้ความสำคัญในขณะออกแบบและดำเนินการวงเวียน เพื่อเพิ่มความปลอดภัยของผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ขณะเข้าสู่วงเวียน