อิทธิพลของการเสื่อมสภาพต่อกำลังรับแรงเฉือนของหินทรายแป้งและเสถียรภาพเชิงลาด

บทคัดย่อ

บทความนี้ได้นำเสนอพฤติกรรมการเสื่อมสภาพของหินทรายแป้งที่เกิดขึ้นระหว่างการขุด-ถม และส่งผลต่อเสถียรภาพเชิงลาดของกองดินถม โดยหินตัวอย่างที่ศึกษาได้เก็บจาก โรงไฟฟ้าแม่เมาะ จังหวัดลำปาง สภาพแวดล้อมและภูมิอากาศ สามารถส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของหินทรายแป้ง ซึ่งสามารถจำลองในห้องปฏิบัติการด้วยกระบวนการเปียกสลับแห้ง และการเปลี่ยนแปลงหน่วยแรงกด ความคงสภาพและเสื่อมสภาพของหินทรายแป้ง สามารถวิเคราะห์ได้จากผลการทดสอบ Slaking Test, Crumb Test และ Grain Size Distribution Analysis  ด้วยอิทธิพลจากสภาพแวดล้อมทำให้ค่ากำลังรับแรงเฉือนของวัสดุมีการเปลี่ยนแปลง และสังเกตได้จากผลการทดสอบ Direct Shear Test และ Unconfined Compressive Strength Test กำลังรับแรงเฉือนของหินทรายแป้งทั้งแบบระบายน้ำและไม่ระบายน้ำที่เกิดการเปลี่ยนแปลงจากการเสื่อมสภาพ ได้ถูกนำมาใช้จำลองในการวิเคราะห์เสถียรภาพเชิงลาด เพื่อประเมินค่าความปลอดภัยในสภาวะต่างๆ ซึ่งพบว่าปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อค่าอัตราส่วนความปลอดภัย คือ การเปลี่ยนแปลงสถานะของวัสดุจาก Soft Rock เป็น Hard Soil ซี่งมีผลต่อการระบายน้ำและแรงดันน้ำส่วนเกินเมื่อถูกแรงเฉือน ซึ่งขึ้นกับอัตราการเสื่อมสภาพของวัสดุ โดยการพิบัติของเชิงลาดมีโอกาสเกิดขึ้นสูง (F.S. < 1.3) เมื่อ ru > 0.53 และ su ≤ 460 kPa.