ต้นแบบเครื่องมือวัดมิติตามขวางของอุโมงค์ทางรถไฟด้วยเลเซอร์วัดระยะ
คำสำคัญ:
อุโมงค์, เขตโครงสร้าง, เขตบรรทุก, เครื่องวัดระยะด้วยเลเซอร์, มิติหน้าตัดขวางบทคัดย่อ
ในปัจจุบัน การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) มีเขตโครงสร้าง (Structure gauge) ตามทางรถไฟตลอดเส้นทางของประเทศ ขนาดของ เขตบรรทุก (Loading gauge) จำเป็นต้องมีขนาดปลอดภัยที่จะผ่านเขตโครงสร้าง อุโมงค์ก็เช่นกันถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของเขตโครงสร้างที่ระยะห่าง ระยะระหว่างผนังของอุโมงค์กับขบวนรถมีโอกาสเกิดการเปลี่ยนแปลงจากการเคลื่อนตัวของผนังอุโมงค์เอง จากการมีหัวรถจักร ขบวนรถโดยสารหรือ รถขนตู้สินค้าคอนเทนเนอร์ที่มีขนาดใหม่ ตลอดจนจากการซ่อมบำรุงทางรถไฟให้มีระดับสูงขึ้น ซึ่งอาจจะส่งผลจนเกิดปัญหาขบวนรถดังกล่าวเบียดชนกับผนังของอุโมงค์ได้ จากรายงานคณะทำงานตรวจสอบโครงสร้างทางของ รฟท. รายงานว่าเกิดการเบียดชนระหว่างรถจำลองเขตบรรทุก (Mock up car) ในอุโมงค์ช่องเขา จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยที่ไม่ทราบจุดที่ชนแน่นอน ดังนั้นเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อการเดินรถในอุโมงค์จึงจำเป็นต้องดำเนินกาตรวจสอบมิติของอุโมงค์ดังกล่าวโดยละเอียด ว่าจุดใดเป็นจุดที่เกิดการชน เพื่อหาแนวทางการแก้ไขไม่ให้เกิดการเบียดชนอีก ดังนั้นหน่วยงานที่รับผิดชอบของ รฟท. จึงจําเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องหาวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสม ดังนั้นผู้วิจัยจึงได้พัฒนาต้นแบบเครื่องมือ อุปกรณ์ประกอบ และขบวนการวัดมิติหน้าตัดตามขวางของอุโมงค์ ต้นแบบเครื่องวัดระยะด้วยเลเซอร์แบบมือถือที่ทำงานร่วมกับการใช้และไม่ใช้แผ่นจานองศาถูกพัฒนาขึ้น เพื่อให้สามารถนำข้อมูลการวัดระยะทางจากศูนย์กลางแนวรางถึงผนังอุโมงค์ตามองศาต่างๆจากแนวราบมาจำลองหน้าตัดตามขวางของผนังอุโมงค์ ผลการพัฒนาและทดลองใช้งาน สรุปได้ว่า ต้นแบบเครื่องมือ อุปกรณ์ประกอบ และขบวนการวัด สามารถระบุตำแหน่งของอุโมงค์ช่องเขาที่มีปัญหาการเบียดชนได้อย่างถูกต้องภายใต้ความแม่นยำที่เพียงพอที่จะตรวจจับความผิดปกติของผนังอุโมงค์ ขนาดของขบวนรถที่ใหญ่เกินไป การยกตัวของโครงสร้างทางและรางเนื่องจากการซ่อมบำรุง ตลอดจนต้นแบบมีความเหมาะสมต่อการใช้งานตามวัตถุประสงค์ของผู้ใช้งานตามแขวงและเขตทางต่างๆของ รฟท. ทั่วประเทศ
