การประเมินปริมาณน้ำและอัตราการไหลสูงสุดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการใช้ประโยชน์ที่ดินในลุ่มน้ำแม่กลาง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการใช้ประโยชน์ที่ดิน อาจส่งผลทำให้เกิดน้ำท่วม ดังนั้นจึงได้ศึกษาปริมาณน้ำและอัตราการไหลสูงสุดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการใช้ประโยชน์ที่ดินในลุ่มน้ำแม่กลาง จังหวัดเชียงใหม่ โดยใช้แบบจำลอง HEC-HMS จากนั้นนำข้อมูลคาดการณ์สภาพภูมิอากาศในอนาคตด้วยแบบจำลอง CCSM4 และข้อมูลการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินมากำหนดกรณีศึกษา ซึ่งผลการวิจัยพบว่า พ.ศ.2550 - 2564 การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน พื้นที่ป่าลดลงร้อยละ 2.71 ในขณะที่พื้นที่ซึมผ่านไม่ได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 0.85 และผลจากแบบจำลองในอนาคต พ.ศ.2561 - 2591 กรณีการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน พบว่าปริมาณน้ำและอัตราการไหลสูงสุดเพิ่มขึ้นเล็กน้อย กรณีการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พบว่าปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นสูง แต่อัตราการไหลสูงสุดลดลงร้อยละ 10.30 และกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงทั้งการใช้ประโยชน์ที่ดินและสภาพภูมิอากาศ พบว่าจุด P.24A ปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นร้อยละ 65.80 ที่ RCP 4.5 และร้อยละ 69.03 ที่ RCP 8.5 และจุด Outlet ปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นร้อยละ 69.56 ที่ RCP 4.5 และร้อยละ 72.73 ที่ RCP 8.5 จากผลการศึกษาจะเห็นได้ว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการใช้ประโยชน์ที่ดินมีผลต่อปริมาณน้ำที่เพิ่มขึ้น อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้น้ำท่วมอำเภอจอมทอง ดังนั้นควรมีการเฝ้าระวังน้ำท่วมและเตรียมวิธีการรับมือเพื่อป้องกันการเกิดน้ำท่วมในอนาคต