การศึกษาหลักเกณฑ์การเปลี่ยนท่อจ่ายน้ำในพื้นที่นครหลวง

บทคัดย่อ

ปัญหาน้ำสูญเสียนับเป็นปัญหาที่มีความสำคัญอย่างหนึ่งในการให้บริการน้ำประปาแก่ประชาชนในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร มีสาเหตุหลักจากท่อจ่ายน้ำประปามีการแตกรั่ว ดังนั้นการปรับปรุงท่อประปาที่เสื่อมสภาพจึงเป็นการป้องกันการเกิดน้ำสูญเสียในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนท่อจ่ายน้ำประปาต้องมีการคัดเลือกและวางแผนในการดำเนินงาน เนื่องจากท่อจ่ายน้ำประปามีความยาวมาก และในแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกันทั้งในด้านวัสดุที่ใช้ทำท่อ อายุการใช้งาน รูปแบบการติดตั้ง ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกณฑ์ในการคัดเลือกและจัดลำดับความสำคัญเส้นท่อในการปรับปรุงท่อจ่ายน้ำ งานวิจัยนี้แบ่งเกณฑ์การคัดเลือกออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1) พิจารณาความเสื่อมของระบบท่อประปา และ 2) พิจารณาโอกาสที่จะได้รับอนุญาตเข้าดำเนินการปรับปรุงเส้นท่อจ่ายน้ำ จากนั้นจึงใช้วิธีการวิเคราะห์ตามลำดับชั้น (AHP) เพื่อประเมินความสำคัญของเกณฑ์ต่างๆ โดยการเปรียบเทียบรายคู่ (Pair-Wise Comparison) จากความเห็นของผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ทำงานที่เกี่ยวข้องกับงานน้ำสูญเสียมากกว่า 10 ปี จำนวน 3 ท่าน เมื่อได้เกณฑ์ในการคัดเลือกแล้ว ได้นำมาทดสอบความสมเหตุสมผลโดยการประเมินความสำคัญของท่อจ่ายน้ำประปาของการประปานครหลวง (กปน) จำนวน 12 เส้นทาง พบว่า เกณฑ์การคัดเลือกที่พัฒนาขึ้นให้ผลสอดคล้องกับผลการคัดเลือกเพื่อเปลี่ยนท่อจ่ายน้ำของ กปน. จริง โดยจำนวน 8 เส้นทางที่ได้ถูก กปน. คัดเลือกให้เปลี่ยนเส้นท่อจ่ายน้ำ ได้รับคะแนนความสำคัญตามเกณฑ์การคัดเลือกที่พัฒนาขึ้นสูงกว่าร้อยละ 50 ในขณะที่อีก 4 เส้นทางที่เหลือที่ไม่ได้รับการคัดเลือกได้คะแนนความสำคัญน้อยกว่าร้อยละ 50