การระบุพื้นที่เพาะปลูกข้าวรอบบึงบอระเพ็ดในฤดูแล้งด้วยภาพถ่ายดาวเทียม Landsat-8 ต่างช่วงเวลา

บทคัดย่อ

บึงบอระเพ็ดเป็นบึงทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย พื้นที่เกษตรกรรมโดยรอบบึงอยู่นอกเขตชลประทานและไม่สามารถกำหนดขอบเขตพื้นที่ที่ใช้น้ำจากบึงได้ชัดเจน ทำให้ไม่สามารถประเมินปริมาณการใช้น้ำได้โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ซึ่งทำให้เกิดปัญหาระดับน้ำในบึงลดต่ำและส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อระบุพื้นที่เพาะปลูกข้าวซึ่งเป็นกิจกรรมการใช้น้ำหลักในฤดูแล้งโดยใช้เทคนิคการรับรู้จากระยะไกล การวิเคราะห์ใช้ภาพผสมดัชนีพืชพรรณ NDVI และดัชนีน้ำ NDWI จากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม Landsat-8 ต่างช่วงเวลา (Multi-temporal) ระหว่างเดือนพฤษภาคม 2562 ถึงสิงหาคม 2563 จำแนกพื้นที่โดยใช้วิธี K-Means และกำหนดจำนวนกลุ่มที่เหมาะสมด้วยการวิเคราะห์ Dendrogram ผลการวิจัยพบว่าในพื้นที่ตามพระราชกฤษฎีกากำหนดขอบเขตบึงบอระเพ็ดขนาด 132,737 ไร่ สามารถจำแนกได้ 4 ประเภท ได้แก่ พื้นที่ผิวน้ำ 11,774.70 ไร่ (ร้อยละ 8.87) พื้นที่ปลูกข้าวฤดูแล้ง 91,438.05 ไร่ (ร้อยละ 68.89) พื้นที่ไม่ปลูกข้าวฤดูแล้ง 28,460.55 ไร่ (ร้อยละ 21.44) และพื้นที่ไม่มีข้อมูล 1,063.70 ไร่ (ร้อยละ 0.80) ผลการจำแนกได้รับการตรวจสอบผ่าน Google Street View ผลการศึกษานี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการประเมินความต้องการใช้น้ำและปรับปรุงการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในบึงบอระเพ็ดอย่างมีประสิทธิภาพ