การวิเคราะห์ประสิทธิภาพและผลกระทบจากการกำหนดขีดจำกัดความเร็วบนทางหลวงหลายช่องจราจรโดยใช้แบบจำลองการจราจรระดับจุลภาค
คำสำคัญ:
การจำกัดความเร็ว, ประสิทธิภาพการจราจร, ผลกระทบด้านการจราจร, พฤติกรรมการใช้ความเร็วในการขับขี่, ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์บทคัดย่อ
ปัจจุบันประเทศไทยได้กำหนดขีดจำกัดการใช้ความเร็วของยานพาหนะบนทางหลวงทางที่แตกต่างกัน โดยกำหนดอัตราความเร็วสูงสูงสุดที่ 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบของการกำหนดขีดจำกัดความเร็วของยานพาหนะในแต่ละช่องจราจรยังไม่ชัดเจนเท่าที่ควร
งานวิจัยนี้จึงมุ่งเน้นศึกษาและวิเคราะห์ผลกระทบด้านการจราจร พฤติกรรมการขับขี่ของยานพาหนะบนทางหลวง และประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ จากการกำหนดขีดจำกัดความเร็วตามช่องจราจรที่แตกต่างกัน โดยอาศัยการประยุกต์ใช้แบบจำลองการจราจรระดับจุลภาคด้วยโปรแกรม PTV Vissim
ผลการศึกษาพบว่าพฤติกรรมการใช้ความเร็วมีแนวโน้มสูงขึ้น โดยมีความเร็วเฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 98.0 เป็น 101.2 กม./ชม. แต่มีการใช้ความเร็วของยานพาหนะรายคันที่ใกล้เคียงกันและเกาะกลุ่มกันมากขึ้น และผลการวิเคราะห์สัดส่วนยานพาหนะที่ใช้ความเร็วเกินกว่ากฎหมายกำหนด พบว่า สัดส่วนยานพาหนะที่ใช้ความเร็วเกินกว่ากฎหมายกำหนดโดยรวมลดลงร้อยละ 33.7 นอกจากนี้ยังพบว่าการกำหนดขีดจำกัดความเร็วเป็น 120 กม./ชม. มีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ (NPV) ของโครงการประมาณ 50.22 ล้านบาท และอัตราส่วนผลประโยชน์ต่อต้นทุน (Benefit-Cost Ratio : B/C) มีค่า 1.36 ซึ่งสามารถสรุปได้ว่าการกำหนดขีดจำกัดความเร็วเป็น 120 กม./ชม. ในพื้นที่ศึกษามีความคุ้มค่าต่อการลงทุนทั้งในด้านประสิทธิภาพของการจราจร ด้านพฤติกรรมผู้ขับขี่ และด้านเศรษฐศาสตร์
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Engineering Institute of Thailand
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับคัดเลือกนำเสนอในการประชุม NCCE ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) (Engineering Institute of Thailand)
