การเปรียบเทียบการเตรียมข้อมูลระหว่าง MapSWAT และวิธีดั้งเดิมสำหรับ SWAT+ ในพื้นที่ลุ่มน้ำขนาดเล็กในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การเตรียมข้อมูลมีความสำคัญมากต่อการสร้างแบบจำลองทางอุทกวิทยาเนื่องจากส่งผลโดยตรงต่อความแม่นยำในการประเมินทรัพยากรน้ำ การศึกษานี้ได้นำ MapSWAT ซึ่งเป็นเครื่องมือภูมิสารสนเทศใหม่ที่ออกแบบมาเพื่อปรับปรุงการเตรียมข้อมูลสำหรับแบบจำลอง SWAT+ (Soil and Water Assessment Tool Plus) ที่มีกระบวนการสำคัญคือ การวิเคราะห์ทางกายภาพ การจำแนกการใช้ที่ดิน และการประมาณค่าพารามิเตอร์ของดิน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์จากวิธีการเตรียมข้อมูลระหว่างวิธีดั้งเดิมและการใช้ MapSWAT เช่น การกำหนดขอบเขตลุ่มน้ำ การสร้างหน่วยตอบสนองทางอุทกวิทยา (HRUs) และการจำลองการไหลของน้ำ โดยเลือกพื้นที่ลุ่มน้ำห้วยโพง (940 ตร.กม.) ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทยมาเป็นกรณีศึกษา ผลการศึกษาพบว่า MapSWAT ช่วยลดระยะเวลาในการเตรียมข้อมูล โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีสภาพภูมิประเทศซับซ้อน ซึ่งเวอร์ชันที่บูรณาการกับ Google Earth Engine (GEE) ช่วยให้เข้าถึงข้อมูลภูมิสารสนเทศได้โดยตรง การแบ่งลุ่มน้ำย่อยด้วย MapSWAT พบว่าพื้นที่ลุ่มน้ำรวมลดลง 3.2% เมื่อเทียบกับวิธีดั้งเดิม ขณะที่จำนวนหน่วยตอบสนองทางอุทกวิทยา (HRU) ลดลงเล็กน้อยจาก 107 เป็น 101 หน่วย การจำลองการไหลของน้ำชี้ให้เห็นว่าอัตราการไหลจาก MapSWAT สูงกว่าวิธีดั้งเดิมในฤดูฝน ค่า RMSE อยู่ที่ 15.95 MapSWAT ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการเตรียมข้อมูลลดข้อผิดพลาด และรองรับการใช้งานในพื้นที่ขาดแคลนข้อมูล การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า MapSWAT เป็นเครื่องมือที่เชื่อถือได้สำหรับการสนับสนุนแบบจำลอง SWAT+ อย่างมีประสิทธิภาพ