การตรวจหายิปซัมจากภาพถ่ายดาวเทียมโดยกระบวนการเรียนรู้โดยเครื่อง ในพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์ ประเทศไทย

บทคัดย่อ

การระบุพื้นที่ศักยภาพแหล่งแร่โดยใช้เทคโนโลยีสำรวจระยะไกลสามารถช่วยลดเวลาในการสำรวจ เพิ่มความแม่นยำในการจำแนกแหล่งยิปซัม โดยเฉพาะแหล่งแร่ยิปซัมซึ่งเป็นแร่สำคัญทางอุตสาหกรรมที่มีความต้องการสูง โดยงานวิจัยนี้มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีการสำรวระยะไกล (remote sensing) ร่วมกับการเรียนรู้ของเครื่อง (Machine Learning) สำหรับการตรวจหาแร่ยิปซัมในพื้นที่อำเภอหนองบัว จังหวัดนครสวรรค์ ประเทศไทย ซึ่งเป็นแหล่งผลิตยิปซัมที่สำคัญโดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม ASTER ร่วมกับเทคนิคการสำรวจหลายช่วงคลื่น (Multispectral Remote Sensing) ด้วยวิธีอัตราส่วนแบนด์ และเทคนิคการเรียนรู้ของเครื่องด้วยอัลกอริทึม XGboost เพื่อจำแนกพื้นที่ที่มีโอกาสพบแร่ยิปซัม และประเมินความถูกต้องด้วยการตรวจสอบค่าทางสถิติแบบตาราง (error matrix) ซึ่งให้ผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพสามารถจำแนกพื้นที่แหล่งแร่ยิปซัมในพื้นที่ประทานบัตรเหมืองได้ถูกต้องด้วยค่าความถูกต้องสูงถึงร้อยละ 97 โดยงานวิจัยนี้สามารถประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาการสำรวจและการจัดการทรัพยากรแร่ยิปซั่มในประเทศไทยได้ต่อไปในอนาคต