การตรวจสอบการพังทลายของพระพุทธรูปขนาดใหญ่ที่อยู่ระหว่างการก่อสร้างที่ วัดแม่สรวยหลวง จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอผลการสำรวจชั้นดินบริเวณพระพุทธรูปหลวงพ่อเชียงแสน วัดแม่สรวยหลวง จังหวัดเชียงราย ซึ่งได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวขนาด 6.3 ที่มีจุดศูนย์กลางในอำเภอแม่ลาว เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2557 ส่งผลให้ฐานองค์พระเอียงและแตกร้าวขึ้น จนกระทั่งเกิดการพังทลายในอีกหลายวันต่อมา การศึกษานี้ดำเนินการด้วยการเจาะสำรวจทดสอบชั้นดินด้วยวิธีเจาะหยั่งด้วย Kunzelstab Penetration Test และวิเคราะห์คุณสมบัติดินโดยการเก็บตัวอย่างดินด้วยเครื่องเจาะมือหมุน นำตัวอย่างดินมาวัดค่าความชื้น การร่อนตะแกรง และการประเมินพิกัดอัตเตอร์เบิร์ก นอกจากนั้นยังได้ประเมินศักยภาพในการเกิดสภาะดินเหลวด้วยแนวทางวิเคราะห์ความเค้น (stress-based approach) ผลการทดสอบทั้งในสนามและในห้องปฏิบัติการ พบว่าชั้นหน้าดินลึกประมาณ 1.5 เมตรเป็นดินเหนียวอ่อน วางตัวอยู่บนชั้นทรายปนดินเหนียวอิ่มตัวที่สามารถเกิดสภาวะดินเหลวเนื่องจากแผ่นดินไหวได้ โดยผลการคำนวณสัดส่วนปลอดภัยต่อการเกิดดินเหลวได้ต่ำกว่า 1.0 ตั้งแต่ผิวดินจนถึงความลึก 2.0 เมตร ด้วยการใช้ความเร่ง 0.2g  ซึ่งตรงกับการเกิดทรายผุดที่เกิดขึ้นจริง ผลการศึกษานี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการออกแบบฐานรากให้เหมาะสมกับสภาพดินในพื้นที่เสี่ยงแผ่นดินไหว เช่น ใช้ฐานรากเสาเข็ม เพื่อลดโอกาสเกิดความเสียหายต่อโครงสร้างในอนาคต และควรมีการศึกษาพฤติกรรมการอ่อนตัวของดินเหนียวที่มีดัชนีพลาสติกต่ำเมื่อมีแรงกระทำจากแผ่นดินไหวต่อไปอีกด้วย