การพัฒนาเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำเชิงพลวัตโดยใช้เทคนิคเส้นที่เป็นไปได้มากที่สุดสำหรับการบริหารจัดการน้ำในลุ่มน้ำอิง

บทคัดย่อ

กว๊านพะเยาประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำและอุทกภัยอย่างต่อเนื่อง แม้จะมีการบริหารจัดการน้ำโดยใช้เส้นเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำ แต่การดำเนินงานยังไม่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในปัจจุบัน การศึกษานี้จึงมีเป้าหมายพัฒนาเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำเชิงพลวัต (Dynamic Rule Curve) โดยประยุกต์ใช้เทคนิคเส้นที่เป็นไปได้มากที่สุด (Most Likely Line: MLL) จากการวิเคราะห์ข้อมูลปริมาณน้ำไหลเข้า-ออกในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา ผลการศึกษาพบว่า การใช้เกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำ (MLL) จำลองกับเหตุการณ์น้ำท่าในระยะเวลา 30 ปี มีปริมาณน้ำล้นรวมทั้งสิ้น 17.74 ล้านลูกบาศก์เมตร หรือมีจำนวนเดือนที่มีปริมาณน้ำล้นอยู่ 7 เดือนในระยะเวลา 30 ปี และเมื่อจำลองกับเหตุการณ์น้ำท่วมจริงในปีพ.ศ.2567 พบว่าสามารถลดปริมาณน้ำล้นจากเดิม 47.42 ล้านลบ.ม.และลดปริมาณการระบาย 3.46 ล้านลบ.ม.ซึ่งทำให้ลดผลกระทบต่อท้ายน้ำ สรุปได้ว่า เส้นเกณฑ์ปฏิบัติการมีประสิทธิภาพในลดปริมาณน้ำท่วมได้ ดังนั้นเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำเชิงพลวัตที่พัฒนาขึ้นสามารถนำไปใช้ได้ในการบริหารจัดการน้ำในกว๊านพะเยาได้