การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างความเสี่ยงการชนตามเกณฑ์ iRAP กับสถิติอุบัติเหตุทางถนน

บทคัดย่อ

อุบัติเหตุทางถนนเป็นปัญหาระดับโลกที่ก่อให้เกิดความสูญเสียอย่างมหาศาล ในปัจจุบัน ถนนแต่ละลำดับชั้น (Hierarchy) มีบทบาทและหน้าที่ในการให้บริการที่แตกต่างกัน เช่น ถนนลำดับชั้นที่ 1 และ 2 เน้นความคล่องตัวของการจราจร ส่วนถนนลำดับชั้นที่ 3 และ 4 ให้ความสำคัญกับการเข้าถึงพื้นที่ แต่ถนนในแต่ละลำดับชั้นยังคงมีปัญหาด้านความปลอดภัยและมีองค์ประกอบกายภาพบนถนนที่ไม่ปลอดภัยตามมาตรฐาน ในการศึกษานี้ผู้วิจัยได้ใช้ข้อมูล iRAP ซึ่งเป็นการประเมินความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากองค์ประกอบโครงสร้างและสภาพแวดล้อมบนถนน โดยให้คะแนนความเสี่ยงของถนนเส้นนั้นแล้วนำมาแปลงให้อยู่ในรูปแบบดาว (Star Rating) โดยข้อมูลที่นำมาทำการวิจัยอ้างอิงมาจากกรมทางหลวงที่ทำการประเมินไว้ในปี พ.ศ. 2563 บนทางหลวงสายหลัก 6,361.2 กิโลเมตร เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลสถิติอุบัติเหตุบนทางหลวงกับคะแนนความเสี่ยง iRAP โดยใช้วิธีสถิติการถดถอยเชิงเส้นและสถิติวัดความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ โดยผลการวิจัยนี้พบว่าคะแนนความเสี่ยงส่งผลต่อจำนวนอุบัติเหตุที่มากขึ้นเพียงเฉพาะอุบัติเหตุการวิ่งหลุดออกข้างทางฝั่งคนขับในทุกลำดับชั้น โดยเฉพาะในลำดับชั้น 1 ที่มีความสัมพันธ์อย่างมากในระดับนัยสำคัญที่0.008 สำหรับผู้ใช้รถยนต์ และ 0.03 สำหรับผู้ใช้จักรยานยนต์ โดยเป้าหมายในงานวิจัยนี้เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างคะแนนความเสี่ยงจากระบบ iRAP กับข้อมูลอุบัติเหตุจริง เพื่อวางแผนการปรับปรุงและพัฒนาถนนทางหลวงให้ปลอดภัยตามมาตรฐาน